Wat is rachitis?

Rachitis, ook wel Engelse ziekte genoemd, is een bot aandoening dat vooral bij kinderen in de prille jeugd voorkomt.  In vele ontwikkelingslanden is dit één van de meest voorkomende kinderziekten. De diagnose en symptomen kun je nalezen op deze pagina.

Als gevolg van een tekort aan vitamine D en calcium worden de botten bij deze kinderen verzacht, hetgeen kan leiden tot breuken en misvorming. Ook vindt er in de regel onvoldoende botvorming plaats, met name de voorlopige groeizone in het botweefsel.  Met name zonnen kan rachitis helpen voorkomen. Door het zonnen wordt namelijk vitamine D in de huid aangemaakt.

Rachitis komt in Nederland bijna niet meer voor, omdat er vitamine D aan margarine wordt toegevoegd. Ook in Amerika is het vrijwel uitgebannen door toevoeging van vitamine D aan melk. Vitamine D tekort werd vroeger nog wel eens bestreden door een hoogtezon te gebruiken. De aandoening komt niet alleen bij mensen voor, het kan ook bij dieren, zoals slangen en honden bijvoorbeeld, voorkomen.

Oorzaken

Vitamine D tekort is de belangrijkste veroorzaker, maar te weinig calcium kan rachitis veroorzaken. Calcium krijgen we normaal gesproken binnen via onze voeding. Bij ernstige diarree en veelvuldig braken kan ook een calcium tekort optreden.

De aandoening komt over het algemeen alleen bij kinderen vroeg in de kindertijd voor die lijden aan ernstige ondervoeding, bijvoorbeeld door hongersnood of verhongering, maar het kan in zeldzame gevallen ook bij volwassenen voorkomen. Deze soortgelijke aandoening wordt osteomalacie genoemd. Ook hier is een tekort aan vitamine D de oorzaak.

Het woord rachitis komt waarschijnlijk uit een Oud-Engels dialect van het woord ‘wrickken’, hetgeen ‘te beschrijven, te draaien’ betekent. De Griekse term hiervoor is, ραχίτις, hetgeen ‘ontsteking van de wervelkolom’ betekent, werd later gebruikt als wetenschappelijke term. Dit kwam vooral door de overeenkomst van de klank van beide woorden.

Verhoogd risico

Bepaalde groepen hebben een verhoogd risico op rachitis, namelijk:

  • zuigelingen die borstvoeding krijgen waarvan de moeder onvoldoende zonlicht krijgt.
  • zuigelingen die borstvoeding krijgen en zelf te weinig zonlicht krijgen.
  • baby’s met een donkere huidskleur, en dan vooral als ze borstvoeding en te weinig zonlicht krijgen.
  • baby’s en kinderen die geen melk dringen, bijvoorbeeld als bij lactose-intolerantie.

Van personen met rood haar wordt juist aangenomen dat ze een verminderd risico hebben als gevolg van hun grotere productie van vitamine D door zonlicht.

Kinderen in de leeftijd van 6 tot 24 maanden hebben de grootste kans op rachitis. Dat is namelijk de periode dat hun botten het snelst groeien. In die periode hebben ze dus de meeste vitamine D en calcium nodig. Hoe je dit kunt behandelen lees je hier.